Schrijver Van den Berg: ‘Focus op de modernere tijd’

K. van den Berg: “Het werk van de onbekende pater Marcel is niet los te zien van het leven van Teresa Helena Higginson. Dit boek dient als een handboek, zoals het door de schrijver genoemd wordt, om de openbaringen van Higginson te begrijpen en te “beleven”.

Het taalgebruik is in sommige opzichten ouderwets voor ons en een term als beleven had misschien een andere connotatie voor pater Marcel dan het voor ons heeft. Op geen enkele manier bedoelt hij, naar mijn mening, dat de lezer van het handboek zelf in staat zou zijn een mystieke ervaring te hebben.

Dit naslagwerk dient meer als richtlijn om Bijbelse verhalen te herinterpreteren en inzichten van Teresa Helena Higginson beter te begrijpen. Er wordt simpel gezegd dus niets nieuws verteld, maar wel wordt er getracht om Higginsons ervaring inzichtelijk te maken en haar boodschap te verspreiden.

Veel is er niet bekend over Pater Marcel, maar dat hij geloofde in de boodschap van Higginson is wel duidelijk. Hij schreef dit handboek op basis van zijn overtuiging, maar ook schreef hij een korte biografische schets over het leven van Teresa Higginson en ondernam hij een reis naar Engeland, waar Teresa vandaan kwam. Beide werken zijn ook te vinden in het eerste deel van hetzelfde boek, waarvan dit tweede deel het handboek is.

Het kernwoord rondom Higginson is ‘Goddelijke Wijsheid’, die voor mensen te vinden is in wat Jezus vertelt. Dit behoeft verdere uitleg, maar het is dus niet verbazend dat de focus in dit handboek ligt op het Nieuwe Testament en voornamelijk op de Evangeliën.

Higginson werd gezien als een potentiële heilige, maar is nooit daadwerkelijk heilig verklaart door Rome. Pater Marcel geeft daarom aan niet vooruit te willen lopen op het besluit van de Kerk en in het geval van eventuele dubbelzinnigheid zegt hij de leer van de Kerk aan te houden. Zoals gezegd dient dit handboek voor het inzichtelijk maken van de ‘goddelijke Wijsheid’, maar wat is dat precies? Kort samengevat heerst er bij Pater Marcel (en gebaseerd op Higginson) de opvatting dat Goddelijke Wijsheid voor mensen niet te bevatten is, maar in de vorm van Jezus, die God als Mens is, het wel inzichtelijk geworden is. Jezus is in de drie-eenheid God en in Hem is de Goddelijke Wijsheid als het ware menselijk gemaakt. Behalve dit, vinden wij in Jezus, volmaakt Menselijke Wijsheid, omdat Jezus zowel God als Mens is. Het uitgangspunt is dat Jezus’ leer zowel Goddelijke Wijsheid als ultiem Menselijke Wijsheid bezit.

Het naslagweg van pater Marcel focust zich vooral op het vinden en volgen van Jezus’ leer in onze moderne tijd. In welke opzichten heeft onze samenleving geleid tot wat het verloochenen van Jezus’ leer genoemd kan worden? In hoeverre wordt de ultiem menselijke wijsheid niet erkent in Jezus, maar vervangen door hoogmoed over ons eigen (menselijke) intellect?

Het zijn de vragen die pater Marcel behandelt, naast de uiteenzettingen en oefeningen die hij geeft om inzicht te krijgen in Jezus’ Goddelijke leer voor mensen. Met de focus op de modernere tijd, noemt hij zijn boek niet voor niets: ‘Boodschap van Wijsheid Gods voor de XXste eeuw’.”